Dynamicznie rosnący eksport szansą dla Polski   Ostatnie 12 miesięcy (04 2020- 03.2021) przyniosło nadwyżka eksportu nad importem w wysokości 13,1 mld euro w zakresie obrotu towarami oraz 23,5 mld euro w zakresie obrotu usługami. Nadwyżka w eksporcie usług nie stanowi zaskoczenia z racji tego, że nasz kraj jest tradycyjnie eksporterem netto usług. Jednak nadwyżka w saldzie obrotów towarowych i jej skala może świadczyć, że Polska ma szansę na trwale zagościć wśród krajów, które więcej sprzedają za granicę niż za granicą kupują również w tej kategorii wymiany. W tej grupie, poza gigantami takimi jak Chiny czy Niemcy są również tzw. „tygrysy azjatyckie” (m.in. Korea Południowa i Tajwan) oraz tradycyjni, poza Niemcami, europejscy eksporterzy: Niderlandy (Holandia) i Szwajcaria. Źródło: opracowanie własne na podstawie www.nbp.pl   Dane cieszą. Pokazują, że towary produkowane na terytorium Polski są konkurencyjne i chętnie kupowane za granicą. Statystki świadczą o postępującym rozwoju gospodarczym naszego kraju, który po upadku „komunizmu” musiał importować szereg towarów z uwagi nie tylko na braki na półkach sklepowych, czy opóźnienie technologiczne, ale też z uwagi na prowadzoną politykę gospodarczą, która nie zawsze wspomagała polskich producentów.  Po trzech dekadach gospodarki rynkowej w Polsce wiele się zmieniło. Zamiast na „wschód” większość naszego eksportu trafia na „zachód”. Prawie 28% sprzedawane jest do Niemiec, kolejne 27% do Czech, Wielkiej Brytanii, Francji, Włoch i Holandii. Polski eksport jest też coraz bardziej nowoczesny. Produkty z sektora elektromaszynowego to 38% towarów sprzedawanych za granicę. Są to m.in.: samochody, części samochodowe, telewizory, maszyny. Z produkowanych w Polsce mebli absolutna większość sprzedawana jest za granicę. Nasze produkty rolne także zdobywają nowe rynki. Polski eksport to również surowce naturalne, w dużej mierze miedź i srebro. Duża część naszego eksportu realizowana jest jednak przez produkujące na terenie Polski firmy zagraniczne, które w pierwszej dekadzie XXI wieku odpowiedzialne były za większość polskiego eksportu. Od 2012 roku role jednak się odwróciły i polskie firmy wytwarzają obecnie około 55% eksportowanych towarów. Produkujące w Polsce firmy zagraniczne mają generalnie pozytywny wpływ na naszą gospodarkę. W wielu przypadkach zapewniły pracę, nowe technologie i wiedzę niezbędną do konkurowania na zachodnich rynkach. Trzeba jednak pamiętać, że wypracowane w Polsce zyski transferowane są za granicę. Dobitnie pokazuje to ujemne saldo dochodów pierwotnych polskiego bilansu płatniczego, na które przede wszystkim składają się wypracowane przez podmioty zagraniczne zyski, w tym wypłacone i wytransferowane dywidendy oraz odsetki i inne dochody od obligacji, pożyczek, czy kredytów. Wyniosło one w 2020 roku -15,8 mld euro. Nie oznacza to jednak, że całość tej kwoty opuściła Polskę, gdyż, co pokazują statystyki, więcej niż połowa zysków inwestorów zagranicznych jest reinwestowana w naszym kraju. Źródło: opracowanie własne na podstawie www.nbp.pl   Dziś to firmy z kapitałem polskim coraz więcej sprzedają za granicę. Należy się z tego cieszyć, bo dzięki temu poprawia się struktura polskiego bilansu płatniczego i w rezultacie maleje zadłużenie zagraniczne Polski i rosną rezerwy walutowe Narodowego Banku Polskiego. Od 2016 roku zadłużenie zagraniczne spadło z 321 mld euro do 303 mld euro, z kolei nasze rezerwy walutowe w tym czasie wzrosły ze 108 mld euro do 126 mld euro (na koniec marca 2021 było to już 135 mld euro). Może na pierwszy rzut oka nie są to duże zmiany, ale pokazują na słuszny kierunek rozwoju naszej gospodarki, który należy wspierać. To wsparcie potrzebne jest szczególnie w okresie pandemii. Tarcze pomocowe uruchamiane przez rząd pokazały skuteczną pomoc polskim firmom. W rezultacie nasz eksport stale rośnie, polskie firmy – jak np. spółdzielnie mleczarskie – zdobywają nowe rynki, a zwiększony popyt zagraniczny na polskie towary rekompensuje w dużym stopniu mniejszą skłonność do konsumpcji i inwestycji w kraju. Wspieranie eksportu przez Państwo to nie tylko tworzenie i rozwijanie finansowego wsparcia eksportu w oparciu m.in. o kredyty i ubezpieczenia eksportowe. Bardzo ważnym elementem konkurowania na świecie jest też prowadzenie prorozwojowej polityki kursowej. Utrzymanie polskiego złotego jest tutaj kluczowe, gdyż w sytuacjach kryzysowych posiadanie własnej waluty (w przypadku kontrolowanej jej deprecjacji) może pomóc w utrzymaniu międzynarodowej konkurencyjności cenowej polskich towarów Źródło: opracowanie własne na podstawie www.nbp.pl        

	dr hab. Paweł Śliwiński. prof. nadzw. UEP Kierownik Katedry Finansów Międzynarodowych Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
	Head of Department of International Finance Poznań University of Economics and Business
	al. Niepodległości 10 | 61-875 Poznań tel. + 48 61-854-33-15 | m. + 48 505-035-609 | pawel.sliwinski@ue.poznan.pl | www.pawelsliwinski.pl www.ue.poznan.pl